Evropa odobrila prvu injekciju za prevenciju HIV-a koja se prima dvaput godišnje
Evropska agencija za lekove (EMA) odobrila je novu injekciju za prevenciju HIV-a, koja se prima samo dva puta godišnje i pokazala je stoprocentnu efikasnost u kliničkim ispitivanjima. Lijek, poznat pod imenom Yeyturo, predstavlja značajan korak naprijed u borbi protiv HIV infekcije.
Inovativna terapija, pod nazivom lenakapavir, već se smatra jednim od najvažnijih medicinskih dostignuća 2024. godine i potencijalno mijenja način prevencije, nudeći efikasnu alternativu svakodnevnim tabletama.
Preparat kompanije Gilead Sciences dokazano je 100% efikasan u prevenciji HIV-a tokom kliničkih studija, što ga svrstava među najznačajnije inovacije u ovoj oblasti. Lenakapavir pripada grupi lijekova za predekspozicionu profilaksu (PrEP), koja sprečava da se virus replicira i širi u tijelu.
Namijenjen je odraslima i adolescentima, posebno onima iz rizičnih grupa koji imaju ograničen pristup zdravstvenoj zaštiti.
Nakon pozitivne ocjene EMA-e, očekuje se i konačno odobrenje od strane Evropske komisije do kraja godine, što bi omogućilo komercijalnu prodaju lijeka u EU pod imenom Yeyturo.
„Ovo je važan trenutak koji potvrđuje našu posvećenost redefinisanju HIV prevencije, kako u Evropi, tako i globalno“, izjavio je dr Ditmar Berger, glavni medicinski direktor Gileada.
Uprkos napretku u prevenciji, broj novoinficiranih osoba HIV-om u Evropi i dalje raste. Tokom 2023. godine u Evropskoj uniji, Islandu, Lihtenštajnu i Norveškoj zabilježeno je više od 24.700 novih slučajeva HIV-a — što predstavlja porast od gotovo 12% u odnosu na prethodnu godinu.
Lenakapavir je u junu 2025. dobio i odobrenje američke Uprave za hranu i lijekove (FDA). Gilead je najavio planove da omogući generičku verziju lijeka u čak 120 zemalja sa niskim prihodima, koje se suočavaju s visokom prevalencijom HIV infekcija.
Ipak, dostupnost ove terapije širom svijeta ostaje neizvjesna, posebno zbog nedavnog povlačenja SAD iz ključnih donatorskih programa u oblasti globalnog zdravlja, što bi moglo znatno umanjiti sredstva usmjerena na borbu protiv HIV-a.
Evropska komisija i EMA se još nisu zvanično oglasile povodom najnovijih odluka.
